With new RV Wim Wolff, Dutch coastal research can face the future

~~ For Dutch scroll down ~~

Monitoring the state of the Wadden Sea

This new research vessel has long been awaited by many field researchers, from NIOZ and beyond. "This ship is quite a bit bigger than the Navicula", says  Wadden ecologist Allert Bijleveld of NIOZ. "That means we can bring not just four but even six fully equipped dinghies on board. This allows us to carry out our annual sampling of all tidal flats, as part of the SIBES program, in an even shorter and thus more precise period.”

SIBES is the large-scale monitoring program on the composition of the soil and benthic life. It forms the basis of knowledge about the state of the Wadden Sea and everything that lives in it. “SIBES is, by all means, a program that benefits from scientific stamina and with the Wim Wolff we at least have the technical facilities to continue this important work for decades to come."

Bijleveld also conducts research in the Wadden Sea using tiny WATLAS -transmitters on birds and antenna stations on the mudflats. "Until today, we had to build those antennas on large scaffolds that we constructed by hand. With the new, stronger ship, we can simply push the tubes for the antennas into the bottom, using the crane on the ship."

For all Dutch coastal researchers

NIOZ researcher Tjisse van der Heide, who is also a professor of coastal ecology at the University of Groningen, is also looking forward to working on the new ship. "The Wim Wolff is completely up to date again; bigger and more stable than 'the Nav'. That means we can work even better with, for example, a box-core. That is a heavy device with which we can take large bottom samples, working on the stern of the ship."

Van der Heide also works within the larger project Wadden Mosaic, a Wadden Fund project in which NIOZ and RUG collaborate. "It is important to stress that this new research vessel is not just available to NIOZ researchers. It can be used for all coastal research, including that of fellow institutes."

As sustainable as possible

"The RV Wim Wolff was built according to the most modern insights and has also been made as sustainable as possible, both in construction and in use", says Aarnout van de Burgt. "The ship runs on vegetable fuel and has a large package of batteries aboard. It is also prepared for a future with even greener fuels, such as methanol. And last but not least, it is also a lot more comfortable and user-friendly, both for the crew as well as for the guests from the scientific field."

The RV Wim Wollf is a so-called flatboat, which means it can run dry on the mud flats. Yet it is still capable of sailing up to 20 miles offshore. "That makes use along the entire Danish, German, Dutch and Belgian coast possible", Van de Burgt says.

Christened by new generation

Because the christening of a ship is traditionally performed by a woman, and because namesake Wim Wolff had two sons, the christening was performed by Wim's five-year-old granddaughter Charly Wolff, assisted by Caroline Visser, board member of NWO, the Dutch Research Council. Youthful ‘christening lady’ Charly also symbolizes the future of the ship and the coastal research. RV Wim Wolff, like the RV Navicula, is expected to last four decades.

New national research fleet

The vessel is the second of three from the new research fleet for Dutch coastal, marine and ocean research and was built by Thecla Bodewes Shipyards in Harlingen. In 2022, the assistance vessel RV Adriaen Coenen was already commissioned. In 2023, a shipyard in Spain started building the RV Anna Weber-van Bosse, the new vessel for research on the open seas and oceans. It will replace the RV Pelagia in late '25. The Dutch research fleet is managed by the National Marine Facilities (NMF) department of NIOZ, part of NWO.

Met RV Wim Wolff is Nederlands kustonderzoek klaar voor de toekomst 

Donderdag 15 februari is in de haven van het NIOZ op Texel de RV Wim Wolff gedoopt. Dit onderzoeksschip, of Research Vessel (RV) vervangt de RV Navicula die veertig jaar dienstdeed in het kustonderzoek. Het nieuwe schip is vernoemd naar de nestor van het ecologisch onderzoek rond de Waddenzee, die 2018 overleed. “Met de Wim Wolff hebben we een comfortabel, innovatief en vooral een veel groener schip, waarmee we klaar zijn voor de toekomst van het onderzoek in de Noordzeekustzone, de Delta en de Waddenzee”, zegt Aarnoud van de Burgt, het hoofd van de afdeling National Marine Facilities van het NIOZ. 

De staat van de Waddenzee monitoren 

Naar de ingebruikname van de Wim Wolff is lang uitgekeken door veel veldonderzoekers, van NIOZ en ook daarbuiten. “Dit schip is een flink stuk groter dan de Navicula”, zegt bijvoorbeeld waddenecoloog Allert Bijleveld van het NIOZ. “Dat betekent dat we niet vier maar zelfs zes compleet uitgeruste rubberboten mee aan boord kunnen nemen. Daarmee kunnen we onze jaarlijkse bemonstering van alle droogvallende wadplaten in het kader van het SIBES-programma in nóg kortere tijd en dus nóg zuiverder uitvoeren. Dit grootschalige monitoringsprogramma over de samenstelling van de bodem en het bodemleven vormt de basis van veel kennis over de staat van de Waddenzee en alles wat er leeft. SIBES is bij uitstek een programma dat gebaat is bij een lange adem en met de Wim Wolff hebben we in ieder geval de technische faciliteiten om dit belangrijke werk nog decennia voort te zetten.” 

Bijleveld doet ook onderzoek aan wadvogels met behulp van minuscule WATLAS-zendertjes op de vogels en ontvangststations op het wad. “Die ontvangers moesten we tot nu toe opbouwen van installaties met steigerbuizen. Met het nieuwe, zwaardere schip kunnen we buizen voor de antennes gewoon met de kraan in de wadbodem drukken.” 

Voor alle Nederlandse kustonderzoekers 

Ook NIOZ-onderzoeker Tjisse van der Heide, die tevens hoogleraar kustecologie aan de Rijksuniversiteit Groningen is, kijkt uit naar het werk op het nieuwe schip. “De Wim Wolff is weer helemaal bij de tijd; groter en stabieler dan ‘de Nav’. Dat betekent dat we nog beter kunnen werken met bijvoorbeeld de box-cores, de apparaten waarmee we vanaf het achterdek grote monsters uit de bodem kunnen steken.” 

Van der Heide werkt onder andere binnen het grotere onderzoeksproject Waddenmozaïek, een project van het Waddenfonds waarin NIOZ en RUG samenwerken. “Dit nieuwe onderzoeksschip is nadrukkelijk ook niet alleen voor onderzoekers van het NIOZ beschikbaar. Het kan worden gebruikt voor al het kustonderzoek, ook van collega-instituten.”   

Zo duurzaam mogelijk, met groot bereik 

“De RV Wim Wolff is gebouwd volgens de meest moderne inzichten en is ook zo duurzaam mogelijk gemaakt, in bouw en in gebruik”, aldus Aarnout van de Burgt, hoofd National Marine Facilities (NMF) van het NIOZ. “Het schip vaart op biodiesel en heeft ook een groot pakket aan batterijen aan boord. Het is ook al voorbereid op een toekomstige omschakeling naar nóg groenere brandstoffen, zoals methanol. En niet in de laatste plaats is het ook een stuk comfortabeler en gebruiksvriendelijker, zowel voor de bemanning als voor de ‘opstappers’ uit de wetenschap.” Het schip heeft een platte bodem, zodat het kan droogvallen op het wad. Toch is het ook geschikt om tot 20 mijl buiten de kust te varen. “Dat maakt gebruik langs de hele Deense, Duitse, Nederlandse en Belgische kust mogelijk”, aldus Van de Burgt. 

 Doop door nieuwe generatie 

Omdat de doop van een schip traditioneel door een vrouw wordt verricht en naamgever Wim Wolff twee zoons had, werd de doop verricht door Wim’s vijfjarige kleindochter Charly Wolff, met hulp van Caroline Visser, bestuurslid van NWO. Jeugdige doopvrouwe Charly symboliseerde met de doophandeling ook de toekomst van het schip en het kustonderzoek. Als het goed is, gaat de RV Wim Wolff, net als de RV Navicula, weer vier decennia mee. ​​​​​​​

Quality Status Report benadrukt noodzaak schip

De doop van het nieuwe schip valt precies samen met de publicatie van een nieuw hoofdstuk over klimaatverandering van het internationale Quality Status Report van de Waddenzee. “De verrassende informatie in dit rapport, bijvoorbeeld over verschuivingen in de zoet-zoutgradiënt en de consequenties voor het Waddenzeeleven, die kun je niet met een paar vaste meetpunten achterhalen. Daar heb je zo’n onderzoeksschip als de Wim Wolff keihard bij nodig”, zegt professor Katja Philippart, directeur van de Waddenacademie en onderzoeker aan het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ). Het rapport is geschreven door onderzoekers van alle drie de ‘Waddenlanden’, Denemarken, Duitsland en Nederland. Met name in het voorjaar stroomt er steeds minder zoetwater uit Nederlandse en Duitse rivieren naar de Waddenzee. Daardoor verandert het leven van algen, vissen en vogels op het wad.

Nieuwe nationale onderzoeksvloot 

Het schip is het tweede van drie uit de nieuwe onderzoeksvloot voor het Nederlandse kust-, zee- en oceaanonderzoek en is gebouwd door Thecla Bodewes Shipyards in Harlingen. In 2022 werd al het ‘assistentie-vaartuig’ RV Adriaen Coenen in gebruik genomen. In 2023 is op een werf in Spanje gestart met de bouw van de RV Anna Weber-van Bosse, het nieuwe schip voor onderzoek op open zee en op de oceanen, dat eind ’25 de RV Pelagia zal vervangen. De Nederlandse onderzoekvloot wordt beheerd door de afdeling National Marine Facilities (NMF) van het NIOZ, onderdeel van de Institutenorganisatie van NWO, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.