Wanneer het zeewater opwarmt, ontstaan er grote veranderingen in het voorkomen van soorten, van de kleinste bodemorganismen tot vissen en vogels. Door zeespiegelstijging verandert ook de dynamiek van aanslibbing en afkalving van kwelders en wadplaten. "Als wetenschappers willen wij de veranderingen verklaren. Daarom krijgen de betrokken ministers vandaag een onderzoeksagenda aangeboden die ruimte moet bieden om dat soort vragen te beantwoorden", aldus NIOZ-onderzoeker Katja Philippart.

Invloed klimaatverandering op trekvogels
"Wat al bijna gewoon lijkt, maar het natuurlijk niet is, is het gestaag doorzetten van de temperatuurstijging", benadrukt Philippart. De afgelopen decennia gingen 33 soorten broedvogels in het gebied in aantal achteruit. Slechts 15 vooruit. Onderzoekers weten nog weinig over welke soorten in het waddengebied broeden, welke alleen op doortrek zijn of welke er overwinteren. "We weten nog steeds niet precies waardoor dat komt. Is het iets in de Waddenzee wat wij doen of nalaten? Of zijn er veranderingen in de broed- of overwinteringsgebieden?"

Visstand
Ook hebben NIOZ-wetenschappers nog vele vragen over de achteruitgang van de visstand. Het NIOZ houdt sinds 1956 bij welke vissoorten er in de Waddenzee voorkomen. Dagelijks wordt daarvoor de visfuik in het Marsdiep geleegd. Daaruit blijkt dat nog maar 10 procent gevangen wordt in vergelijking tot de jaren vijftig van de vorige eeuw. Vooral het aantal platvissen is sinds de jaren '80 sterk afgenomen. Tegelijkertijd komen er ook nieuwe vissoorten de Waddenzee in die van warmer water houden, de temperatuur van de Waddenzee steeg over de afgelopen 45 jaar met bijna twee graden.

Quality Status Report
Afgelopen week presenteerden meer dan 100 internationale onderzoekers uit Nederland, Duitsland en Denemarken hun bevinden in het Quality Status Report, een internationaal rapport over het Waddengebied waaraan ook onderzoekers van het NIOZ meeschreven. Daaruit bleek dat met name trekvogels die vis of bodemdieren eten, het zwaar hebben. Klimaatverandering heeft grote invloed op het Waddenecosysteem en komt dan ook sterk aan bod in het rapport. Welke effecten klimaatverandering heeft en gaat hebben op de Waddenzee is niet duidelijk. Ondanks de in 2014 gemaakte afspraken over onderzoek daarnaar, is dat onderzoek nog niet van de grond gekomen.