NICO-expeditie ontdekt koraalrif bij Saba in opvallend goede staat

Foto's genomen vanaf de RV Pelagia van het gezonde koraalrif op de Sababank.

"Het is een geweldige ontdekking", zegt koraalexpert Erik Meesters van Wageningen Marine Research. Meesters en zijn collega Fleur van Duyl (NIOZ) troffen de gezonde koralen aan op een hoek van de Sababank op een diepte van 20-40 meter  zonder een enkele vorm van beschadiging. "Ze zagen er super gezond uit", aldus Meesters. "We dachten dat we de Sababank wel kenden, maar we weten ook dat grote stukken nog nooit zijn onderzocht. Dit geeft ons weer wat hoop dat er misschien meer van zulke goede gebieden zijn waar koralen het nog steeds goed doen."

Bijzonder Nederlands stukje natuurgebied
De Sababank, een enorme onderzeese berg ter grootte van de Provincie Utrecht bevindt zich ver van eilanden waar de zeewatercondities door vervuiling vaak slecht zijn. Ze vertonen volgens Meesters een schoonheid die doet denken aan de koraalriffen van 50 jaar geleden toen het verbleken van koralen door te warm zeewater nog niet bestond. "De Sababank is misschien wel het meest bijzondere natuurgebied dat Nederland bezit", gaat Meesters verder, "en we moeten er extreem voorzichtig mee omgaan."

Sink hole met surrealistisch landschap
Op de laatste dag van de expeditie werd nog een ontdekking gedaan. In tot nu toe nog weinig bestudeerd deel van de Saba Bank (70m diep) werden enorme gaten gevonden. Fleur van Duyl denkt dat ze waarschijnlijk ontstaan zijn door oplossing van de kalkbodem van de Bank tijdens periodes waarin de zeespiegel een stuk lager stond en de Bank boven zee uitstak.  Dat zou betekenen dat het sink holes zijn, ook wel dolines genoemd. Op de bodem van een van die gaten op een diepte van 110m ontdekten we grote velden van vreemd gevormde stenen.  In dit surrealistisch landschap leek het alsof iemand duizenden bijenkorven, had neergezet. De ordening deed ons denken aan het terracotta leger in China.  Het blijkt dat de bodem van deze kuil is bedenkt met kalkvormende algen die in de rustige omgeving zijn uitgegroeid en nu enorme velden van vreemd uitziende levende stenen vormen. In de close-ups blijken het inderdaad om levende kalkalgen te gaan, die gelaagd over elkaar heen groeien en zo een soort pilaren vormen, allemaal los van elkaar. Mogelijk zijn ze duizenden jaren oud. Weer een geheim dat de Sababank prijs geeft.   

Kustbescherming, visserij en toerisme
Meesters en Van Duyl waren expeditieleiders tijdens de zesde etappe van de NICO-expeditie. Met hun missie hopen we meer inzicht te krijgen in het functioneren van een relatief onverstoord koraalrif; gezonde koraalriffen zijn van belang voor kustbescherming en visserij, en ook voor het toerisme op de omringende eilanden zoals Saba en Sint Eustatius.  Aan de hand van onderwatercamera’s werden verschillende bodemgemeenschappen op de Sababank in kaart gebracht.

NICO-expeditie
De NICO-expeditie (Netherlands Initiative Changing Oceans) is een wetenschappelijke vaartocht waaraan 100 onderzoekers van 20 organisaties deelnemen. Uniek aan de expeditie is het multidisciplinaire karakter. De 7 maanden durende expeditie vaart vanuit de Caribische Zee, via de Mississippi delta en Ierland terug naar Texel in Nederland en duurt nog tot eind juli 2018. Tijdens de tocht varen onder andere geologen, zeebiologen, ecologen en oceanografen mee die onder meer onderzoeksvragen hebben opgepakt uit de Oceanennotitie die de Rijksministerraad vorig jaar heeft goedgekeurd. Meer lezen over de expeditie? www.nico-expeditie.nl