Latest and possibly final IPCC warning: Effective climate policy is more urgent than ever

~~ scroll naar beneden voor Nederlands ~~ for Dutch scroll down ~~

Decisive moment for 1.5 degrees

The world was already 1.1 degrees warmer in the past decade than in 1850, with warming over land (1.6 degrees) significantly faster than over the oceans (0.8 degrees). To be on course for the 1.5-degree Paris target, global greenhouse gas emissions must be more than 40% lower in 2030 than in 2019 and about 70% lower in 2040, before reaching net zero around 2050. For "well below 2 degrees", the necessary reductions compared to 2019 are 20% in 2030, nearly 50% in 2040 and net zero around 2070. Methods to remove CO₂ from the air play a role in almost all scenarios. The reductions are technologically feasible. Reducing global emissions by half by 2030 is possible with measures that cost less than $100 per ton of CO₂ reduction, the IPCC notes.

All the science on climate brought together in synthesis report

The IPCC Synthesis Report provides an overview of all scientific knowledge on climate to policymakers. In recent years, three underlying sub-reports have appeared as well as three special reports. This new synthesis report brings all the knowledge from them together in a well-organized way. In the coming years, this synthesis report will form the basis for new climate plans by governments.

Climate change and sea level rise increasingly visible

Much more than at the time of previous climate reports, the effects of climate change are already clearly visible. In recent years, extreme precipitation, drought and heat waves have become more frequent. Sea levels have risen by 20 centimetres since 1900. Co-author of the report Aimée Slangen, and sea level researcher at NIOZ: "It is clear that the sea level will continue to rise well beyond 2100 at a rate strongly determined by greenhouse gas emissions from now on. Due to sea level rise, extreme water levels, which now occur once a century, will become ten to fifty times more frequent on the Dutch coast after 2100 than they are today. The synthesis report emphasizes that adaptation to climate change and sea level rise is possible in several ways, but without rapid mitigation of further warming, it will be like trying to empty the ocean with a thimble."  

Every 0.1 degree of warming counts

The report shows how inevitable and urgent limiting climate change is, but also that policies to adapt to a warmer and more unpredictable world are inevitable. Co-author Detlef Van Vuuren (researcher of climate scenarios at PBL and professor at Utrecht University): "The decisions taken in the near future will largely determine whether we meet the Paris goals. Without a substantial tightening of policy, this will be the last IPCC report in which reaching 1.5 degrees is still possible. Should this goal not be met, however, it is still true that we must maximize our efforts. Every 0.1 degree counts."

Current policies are still largely insufficient

Since the Paris Agreement in 2015, many countries have formulated additional climate policies to limit warming to 2 degrees. But according to the best estimate, with current policies the world is heading for about 3 degrees (2.2 to 3.5) warming in 2100. That leaves the Paris goals (well below 2 degrees, preferably 1.5) still out of reach. So there is both a lack of ambition (countries' current goals are still insufficient) and a lack of implementation (countries do not yet adequately carry out what they have promised). A rapid tightening of policies is necessary. The IPCC warns that with every 0.1 degree on top of 1.5 degrees of warming, the risks of weather extremes such as heavy rainfall, drought and heat waves increase. Disruption of fragile ecosystems (such as warm-water corals and polar regions) is at risk, while more than 3 billion people live in areas considered particularly vulnerable.

Short-term emission reductions in all sectors

This sixth report series from IPCC is the first after the conclusion of the Paris Agreement. Greenhouse gas emissions were higher than ever in absolute terms over the past decade (2010-2019), although increases levelled off, thanks in part to current policies. Effective, faster and fair climate policies are needed in the coming years to put the world on a safe course. This will require reducing greenhouse gas emissions in all sectors in the short term. Speed is also needed to avoid stranded assets as much as possible: investments in fossil plants and infrastructure that must be dismantled ahead of their intended life cycle.

Hopeful developments

Several hopeful movements have taken place in recent years. Solar and wind energy, more efficient energy use, electrification, green infrastructure in urban areas, reforestation and reducing food waste are technically well feasible, are becoming cheaper and can count on broad public support.

Major health gains from climate policy

An important side effect of the energy transition is that air pollution decreases significantly when less oil, gas and coal is burnt. As a result, climate policy is welfare-enhancing. The economic value of health gains from cleaner air alone is probably comparable to the cost of climate policy. The report shows that policymakers, industry and society can work together to make change and ensure a sustainable future for all.

Nieuwste en mogelijk laatste IPCC-waarschuwing: Effectief klimaatbeleid is urgenter dan ooit

Om een fiftyfifty kans te hebben op het halen van het 1,5 gradendoel van Parijs kon de wereld begin 2020 nog 500 gigaton CO2 uitstoten. Daarvan is nu, drie jaar later, nog slechts 380 gigaton over. Hierdoor overschrijden we in vrijwel alle scenario’s de 1,5 graden opwarming tussen 2030 en 2035. Tien jaar eerder dan verwacht in het vijfde synthese-rapport van het IPCC (AR5) uit 2014. Desondanks is het nog mogelijk de opwarming aan het einde van de eeuw tot 1,5 graden te beperken met hooguit een beperkte overschrijding. Dat concludeert het zesde synthese-rapport (AR6) van het IPCC vandaag, waaraan onderzoekers van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) intensief hebben meegeschreven.

Beslissend moment voor 1,5 graden

De wereld was in het afgelopen decennium al 1,1 graden warmer dan in 1850, waarbij de opwarming boven land (1,6 graden) beduidend sneller gaat dan boven de oceanen (0,8 graden). Om af te koersen op het 1,5 gradendoel van Parijs moet de wereldwijde broeikasgasuitstoot in 2030 ruim 40% lager liggen dan in 2019 en zo’n 70% lager in 2040, om vervolgens rond 2050 op netto nul CO2-emissie uit te komen. Voor ‘ruim onder de 2 graden’ zijn de benodigde reducties ten opzichte van 2019 20% in 2030, bijna 50% in 2040 en netto nul CO2-emissie rond 2070. In vrijwel alle scenario’s spelen methodes om CO2 uit de lucht te verwijderen een rol. De reducties zijn technologisch haalbaar. Halvering van de wereldwijde uitstoot in 2030 is mogelijk met maatregelen die minder dan 100 dollar per ton CO2-reductie kosten, constateert het IPCC.

Alle wetenschap over klimaat samengebracht in synthese-rapport

Het synthese-rapport van het IPCC biedt een overzicht van alle wetenschappelijke kennis over klimaat aan beleidsmakers. De afgelopen jaren zijn drie onderliggende deelrapporten verschenen naast drie speciale rapporten. Dit nieuwe synthese-rapport brengt alle kennis hieruit op een overzichtelijke manier samen. In de komende jaren zal dit synthese-rapport de basis vormen voor nieuwe klimaatplannen van overheden.

Klimaatverandering en zeespiegelstijging steeds duidelijker zichtbaar

Veel meer dan ten tijde van eerdere klimaatrapporten zijn de gevolgen van klimaatverandering nu al duidelijk zichtbaar. In de afgelopen jaren kwamen extreme neerslag, droogte en hittegolven vaker voor. De zeespiegel is sinds 1900 gestegen met 20 centimeter. Mede-auteur van het rapport Aimée Slangen, zeespiegelonderzoeker bij het NIOZ: “Het is duidelijk dat de zeespiegel tot ver na 2100 zal blijven stijgen met een snelheid die sterk wordt bepaald door de uitstoot van broeikasgassen vanaf nu. Door zeespiegelstijging worden na 2100 aan de Nederlandse kust extreme waterhoogtes, die nu eens per eeuw voorkomen, tien tot vijftig keer frequenter dan nu. Het synthese-rapport benadrukt dat aanpassing aan klimaatverandering en zeespiegelstijging op verschillende manieren mogelijk is, maar zonder snelle beperking van verdere opwarming is het dweilen met de kraan open."  

Elke 0,1 graad opwarming telt

Het rapport toont hoe onvermijdelijk en urgent het beperken van klimaatverandering is, maar ook dat beleid om ons aan te passen aan een warmere en onberekenbaardere wereld onvermijdelijk is. Mede-auteur Detlef Van Vuuren (onderzoeker van klimaatscenario’s bij het PBL en hoogleraar aan de Universiteit Utrecht): “De beslissingen die in de komende tijd genomen worden zullen in belangrijke mate bepalen of we de Parijsdoelen halen. Zonder een forse aanscherping van beleid zal dit het laatste IPCC-rapport zijn waarin het bereiken van 1,5 graden nog mogelijk is. Mocht dit doel echter niet worden gehaald, dan geldt nog steeds dat we maximaal aan de slag moeten. Elke 0,1 graad telt.”

Huidig beleid is nog steeds ruim onvoldoende

Sinds het Parijsakkoord in 2015 hebben veel landen aanvullend klimaatbeleid geformuleerd om de opwarming tot 2 graden te beperken. Maar volgens de beste inschatting koerst de wereld met het huidige beleid af op ongeveer 3 graden (2,2 tot 3,5) opwarming in 2100. Daarmee blijven de Parijsdoelen (ruim onder de 2 graden, bij voorkeur 1,5) nog buiten bereik. Er is dus sprake van zowel een gebrek aan ambitie (de huidige doelstellingen van landen zijn nog onvoldoende) als een tekort aan implementatie (landen voeren nog onvoldoende uit wat ze beloven). Een snelle aanscherping van beleid is noodzakelijk. Het IPCC waarschuwt dat met iedere 0,1 graad bovenop 1,5 graden opwarming de risico’s op weersextremen als neerslag, droogte en hittegolven toenemen. Ontwrichting van kwetsbare ecosystemen (zoals warmwaterkoralen en polaire gebieden) dreigt hierdoor, terwijl ruim 3 miljard mensen leven in gebieden die gelden als bijzonder kwetsbaar.

Emissiereducties in alle sectoren op korte termijn

Deze zesde rapportenreeks van IPCC is de eerste na het afsluiten van het Parijsakkoord. De broeikasgasuitstoot was in het afgelopen decennium (2010-2019) in absolute zin hoger dan ooit, hoewel de groei afvlakte, mede dankzij het huidige beleid. Effectief, sneller en rechtvaardig klimaatbeleid is de komende jaren nodig om de wereld op een veilige koers te brengen. Daarvoor zullen broeikasgasemissies in alle sectoren op korte termijn moeten dalen. Snelheid is ook geboden om stranded assets zoveel mogelijk te voorkomen: investeringen in fossiele installaties en infrastructuur die vroegtijdig ontmanteld moeten worden.

Hoopvolle ontwikkelingen

De afgelopen jaren tekenden zich verschillende hoopvolle bewegingen af. Zonne- en windenergie, efficiënter energiegebruik, elektrificatie, groene infrastructuur in stedelijke gebieden, herbebossing en het verminderen van voedselverspilling zijn technisch goed mogelijk, worden steeds goedkoper en kunnen rekenen op brede publieke steun.

Grote gezondheidswinst door klimaatbeleid

Een belangrijk neveneffect van de energietransitie is dat luchtverontreiniging sterk afneemt bij minder verbranding van olie, gas en kolen. Hierdoor is klimaatbeleid welzijnsverhogend. Alleen al de economische waarde van gezondheidswinst door schonere lucht is waarschijnlijk vergelijkbaar met de  kosten van klimaatbeleid. Het rapport laat zien dat beleidsmakers, industrie en samenleving samen kunnen werken om veranderingen door te voeren en een duurzame toekomst te garanderen voor iedereen.