IVN/NIOZ lezing deel 1:

De diepzee: bron van minerale grondstoffen voor de toekomst?

Henko de Stigter

Er wordt wel gezegd dat we meer weten van het oppervlakte van de maan dan van de bodem van de diepzee. En daar zit tot op de dag van vandaag nog veel waarheid in. Tweederde van het vaste aardoppervlak wordt aan het zicht onttrokken door een laag oceaanwater van enkele kilometers diep. Van het onderwaterlandschap is meer dan driekwart nog niet goed in kaart gebracht, en maar een fractie is ooit door mensenoog gezien en in beeld gebracht.

In deze presentatie dalen we af naar de duistere en wondere wereld van de diepzee, een schatkamer van biologische diversiteit, maar ook rijk aan kostbare minerale delfstoffen. Die delfstoffen zijn mogelijk strategisch belangrijk voor de transitie naar duurzame energieopwekking, noodzakelijk voor het terugdringen van CO2 uitstoot en daarmee samenhangende klimaatverandering. Maar kunnen we die delfstoffen uit de diepzee op een verantwoorde wijze winnen, zonder onherstelbare schade toe te brengen aan het diepzeeleven? En wie moet dat in goede banen leiden in een verdeelde wereld?

Datum en tijd: 21 februari 2024, 20.00 uur met inloop vanaf 19.45

Locatie: Buureton, Beatrixlaan 43, 1791 GA Den Burg-Texel 

IVN/NIOZ lezing deel 2:

De diepzee: bron van leven!

Sabine Gollner

Terwijl in de 19e eeuw werd gedacht dat er geen leven kon bestaan in de diepten van onze oceaan, weten we nu dat het tegendeel waar is. Wetenschappers schatten dat meer dan 2 miljoen soorten de diepzee hun thuis noemen. Maar dat weten we niet precies, want slechts 10% zijn beschreven en elke dag worden er nieuwe soorten ontdekt. Soms worden zelfs per toeval nieuwe leefruimtes ontdekt, zoals tijdens mijn laatste expeditie naar warmwaterbronnen in diepzee, waar werd ontdekt dat dieren zelfs in de grotten van onze oceaankorst kunnen leven.

In deze lezing duiken we in de wondere wereld van het diepzeeleven. Vergelijkbaar met de verschillende landschappen op aarde, waar verschillende soorten gedijen in bijvoorbeeld berggebieden of savannes, herbergt elk “zeelandschap” verschillende levensvormen. Aan de hand van beelden en video’s nemen wij letterlijk een kijk naar twee zeer verschillende ecosystemen: mangaanknollenvelden en warmwaterbronnen. Beide herbergen uniek leven en zijn rijk aan mineralen. Wat, als de winning van mineralen in de diepzee zou beginnen?

Datum en tijd: 12 maart 2024, 20.00 uur met inloop vanaf 19.45

Locatie: Buureton, Beatrixlaan 43, 1791 GA Den Burg-Texel

IVN/NIOZ lezing deel 3:

De diepzeebodem: Het begin van alle leven

Jan W. de Leeuw

Van oerknal via sterrenstof naar leven

Dankzij Darwin, de ontdekking van het DNA en de moderne genetica weten we inmiddels vrij goed hoe alle planten, dieren, algen, bacteriën en de archaea (een nieuw ontdekte groep van micro-organismen) evolutionair met elkaar samenhangen en uiteindelijk allemaal afstammen van één organisme, de laatste universele gemeenschappelijke voorouder, LUCA (Last Universal Common Ancestor) geheten. Maar hoe het eerste leven is ontstaan, is één van de grootste vragen aller tijden.

Onderzoek en nieuwe inzichten vanuit verschillende vakgebieden in de sterrenkunde, de natuurkunde, de geologie, de prebiotische chemie en de biogeochemie hebben geleid tot een realistische en “levensvatbare” hypothese voor het ontstaan van leven op Aarde en mogelijk elders in ons zonnestelsel en daarbuiten.

In deze presentatie reizen we vanaf de Oerknal zo’n 13,8 miljard jaar geleden naar de huidige tijd via de vorming van de chemische elementen, de eerste organische bouwstenen (suikers, aminozuren, etc) en het ontstaan van de eerste levende, organische cel naar het leven van nu.

Datum en tijd: 27 maart 2024, 20.00 uur met inloop vanaf 19.45

Locatie: Buureton, Beatrixlaan 43, 1791 GA Den Burg-Texel