Drieteenstrandlopers vliegen grote afstanden tijdens hun tussenstop in de Waddenzee
Deze zomer volgden NIOZ-onderzoekers drieteenstrandlopers, maar ook kanoeten in de Waddenzee aan de hand van een nieuw zendersysteem. Voor het monitoringsexperiment werden 95 drieteenstrandlopers en 125 wilde kanoeten gezenderd op Griend. Het signaal van de rondvliegende vogels werd vervolgens opgepikt via lokale ontvangers en doorgestuurd naar een computer van het NIOZ. "Een uniek systeem waarmee we de vogels van seconde tot seconde volgen", vertelt Bijleveld. "Dat levert informatie op over hoe een vogel zich 'beweegt' waardoor we uiteindelijk kunnen achterhalen wát een vogel beweegt. Hoe weten vogels waar ze naartoe moeten om hun kostje bij elkaar te scharrelen? Gaan ze naar die plekken waar hun voedsel het meest overvloedig is? Zijn individuen honkvast of vliegen ze elk tij grote afstanden? En wat zijn voor wadvogels überhaupt de belangrijke wadplaten?"
Onderzoek naar gebiedsgebruik
De data stroomt nu binnen. Daarna wacht de onderzoekers een lastige opgave. Via de lokale ontvangers zijn bijna een miljard posities van de vogels doorgegeven en die moeten allemaal geanalyseerd worden. Wat de onderzoekers tot nu toe vooral opvalt, is dat kanoeten in grote dichte groepen voorkomen en dat ze gedurende de studie lijken op te schuiven van plek naar plek.
Bijleveld: "We kunnen niet wachten om uit te zoeken of de groepen bijvoorbeeld opschuiven omdat ze hun voedsel opeten waarna ze een nieuwe plek moeten zoeken. En ook willen we weten: hoe vinden ze de nieuwe plekken?".
Waarom verspreiden drieteenstrandlopers zich meer dan kanoeten over het wad?
Bij de drieteenstrandlopers viel het de onderzoekers juist op dat ze enorme afstanden aflegden en ze zich veel meer verspreiden over het beschikbare wad. Promovendus Emma Penning: "Ik zie ernaar uit om dieper in de data te duiken en te ontrafelen welke gebieden de voorkeur hebben en of dit bepaald wordt door het aanwezige voedsel, de nabijheid van een rustige plek om te overtijen, of een combinatie hiervan."
Bekijk het filmpje |
Kanoeten & drieteenstrandlopers zoeken naar voedsel rondom Griend
In de bovenstaande video zijn gezenderde kanoeten en drieteenstrandlopers te zien. Elke stip is een berekende positie voor een bepaalde zender. In de legenda staan de zendernummers met de verschillende kleuren. De nummers tussen 400-500 zijn kanoeten en die tussen 600 en 700 zijn drieteenstrandlopers. Het is duidelijk te zien dat de bewegingen van deze steltlopers grotendeels gestuurd worden door het inkomende en vallende water. Met het vallende water gaan ze op zoek naar eten in en op de wadplaten. Met het inkomende water worden ze naar hogere gelegen gebieden gedrukt waar ze overtijen, de zogenaamde hoogwatervluchtplaatsen. De zandplaat Richel bij Vlieland en het eilandje Griend zijn twee hoogwatervluchtplaatsen waar de vogels veel komen.