Trekvogel kanoet verandert wel zijn maag, niet zijn gedrag

Betere overlevingskans bij verschillen

Darwin zei het al: hoe meer individuen van elkaar verschillen, hoe groter de kans is dat er enkele individuen zijn die zich kunnen aanpassen aan veranderde omstandigheden en daarmee de populatie als geheel een grotere kans geven om te overleven. Wetenschapper Eva Kok: ‘Er verandert momenteel zoveel, bijvoorbeeld in het klimaat en het voedselaanbod, dat we willen weten hoe verschillen tussen individuele dieren ontstaan. Zorgt ouder worden vanzelfsprekend voor veranderingen en verschillen, of spelen heel specifieke levenservaringen een rol bij de ontwikkeling van individuele karakteristieken?'

Kieskeurige eters en sterke magen

Kanoeten, vogels die op drooggevallen wadplaten zoeken naar schelpdieren, en deze kraken in hun gespierde maag, staan erom bekend dat ze van elkaar verschillen in maaggrootte en de manier waarop ze naar schelpdieren zoeken. Sommige kanoeten zijn altijd druk in de weer op zoek naar schelpdieren met veel vlees en relatief weinig schelp. Die kieskeurige vogels hebben geen grote en sterke maag nodig om de schelpen te kraken. De makkelijke eters onder de kanoeten zijn minder kieskeurig met zoeken: zij hebben een grotere, gespierdere maag en nemen genoegen met schelpdieren die bestaan uit minder vlees en relatief veel schelp.

Eigenwijs

Om de rol van leeftijd en specifieke ervaringen op de ontwikkeling van verschillen tussen kanoeten te testen, werden de maaggrootte en het voedselzoekgedrag van jonge, onervaren kanoeten gedurende twee jaar vergeleken met volwassen kanoeten, onder exact dezelfde omstandigheden. Wat bleek: aan het begin van de studie was er nog veel variatie tussen de vogels, maar in de loop van de twee jaar gingen de magen van de vogels steeds meer op elkaar lijken, maar ze pasten hun individuele zoekgedrag niet aan. Kok: ’Je verwacht dat je eerder een gedragsverandering teweegbrengt dan verandering in lichamelijke eigenschappen, maar dat blijkt dus niet het geval te zijn. Blijkbaar loont het als kanoet om je maaggrootte aan te passen aan seizoenen en voedselaanbod, maar heeft het ook voordelen om je te onderscheiden van andere individuen in de manier waarop je voedsel zoekt. We weten nu in ieder geval zeker dat verschillend zoekgedrag niet veroorzaakt werd door leeftijd of omstandigheden. De vervolgvraag is nu: Gaan de magen van deze vogels weer minder op elkaar lijken onder natuurlijke omstandigheden in de Waddenzee? En wat gebeurt er dan met het voedselzoekgedrag? Om daarop antwoord te krijgen hebben we deze vogels uitgerust met vederlichte zendertjes zodat we ze kunnen blijven volgen in het wild.’

Artikel
Eva Marina Anna Kok, Joseph B. Burant, Anne Dekinga, Petra Manche, Darren Saintonge, Theunis Piersma, and Kimberley J. Mathot, "Within-individual canalization contributes to age-related increases in trait repeatability: a longitudinal experiment in red knots,"
DOI: 10.1086/704593