De Vidi-laureaten zijn dr. Femke de Jong voor onderzoek naar de impact van smeltend ijs op warmtetransport in de Atlantische Oceaan, dr. Rob Middag voor onderzoek naar de sleutelrol die metalen spelen in de voedingsstoffenkringloop en dr. Tjisse van der Heide voor onderzoek naar de kustbouwende en kustbeschermende werking van planten.
 

Van ijs naar diepe oceaan: waar gaat het smeltwater heen?
De toenemende hoeveelheid smeltwater van de Groenlandse ijskap en zeeijs van de Noordelijke ijszee kan het noordwaardse warmtetransport in de Atlantische oceaan verstoren. Hierdoor zou het klimaat in Noordwest-Europa kunnen veranderen. Het is echter nog niet bekend waar en hoeveel smeltwater in de diepe oceaan terechtkomt. Door de kleinschalige processen die spelen is dit moeilijk te modelleren, waardoor ook de consequenties lastig in te schatten zijn. De nieuwe onderzoeksgroep van dr. Femke de Jong van de NIOZ-afdeling Oceans Systems (OCS) research gaat de komende vijf jaar het lot en de impact van smeltwater inzichtelijk maken met behulp van oppervlaktedrijvers die worden uitgezet vanaf onderzoeksschepen in het gebied rond Groenland.
 
Metalen: sleutelfiguren met een slechte reputatie
Dr. Rob Middag, eveneens van de afdeling OCS, gaat met zijn groep de kringloop van metalen in zeewater nader bestuderen. Metalen zoals ijzer, zink en koper worden vaak gezien als giftige contaminanten, maar zijn ook essentiële voedingstoffen voor al het leven in zee: zonder metalen geen algen en zonder algen geen dieren omdat algen de basis zijn van de voedselketen in de oceaan. In de doorgang tussen de Noordelijke IJszee en Atlantische Oceaan gaat de groep van Middag de kringloop van deze onontbeerlijke metalen ontrafelen om te begrijpen hoe deze zal veranderen in onze veranderende wereld. Dit inzicht is nodig om te kunnen voorspellen wat de gevolgen zijn van klimaatverandering en het smelten van de Groenlandse ijskap op het zeeleven in dit gebied. Maar ook vice versa: er is immers een wisselwerking is tussen de hoeveelheid algengroei in zee en ons klimaat.

Kustlandschappen bouwen met ruimtelijk organiserende planten
Dr. Tjisse van der Heide, van NIOZ-afdeling Coastal Systems Research en de RuG gaat met zijn VIDI-beurs werken aan de bescherming en herstel van ecosystemen aan de kust. Door planten-gedomineerde kustecosystemen en de diensten die ze leveren gaan namelijk wereldwijd achteruit.
Bescherming en herstel is lastig doordat spruitdichtheid- en polgrootte- afhankelijke vestigingsdrempels zorgen voor onvoorspelbare verliezen en (her-)kolonisatie bemoeilijken. De groep van Van der Heide gaat onderzoeken hoe planten hun spruiten ruimtelijk organiseren om polvorming te optimaliseren. Ook ontwikkelen zij nieuwe beheersindicatoren en hersteltechnieken die deze organisatiecapaciteit benutten.

Vernieuwingsimpuls
Vidi is gericht op ervaren onderzoekers die na hun promotie al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht. Vidi maakt samen met de Veni- en Vici-beurzen deel uit van de Vernieuwingsimpuls van NWO. Binnen de Vernieuwingsimpuls zijn onderzoekers vrij om hun eigen onderwerp voor financiering in te dienen. Op deze manier stimuleert NWO nieuwsgierigheidsgedreven en vernieuwend onderzoek. NWO selecteert onderzoekers op basis van de kwaliteit van de onderzoeker, het innovatieve karakter van het onderzoek, de verwachte wetenschappelijke impact van het onderzoeksvoorstel en mogelijkheden voor kennisbenutting.

In totaal dienden in deze Vidi-ronde 571 onderzoekers een ontvankelijk onderzoeksproject in voor financiering. Daarvan zijn er nu 86 (15%) gehonoreerd; waarvan drie projecten bij het NIOZ.

Three Vidi grants for NIOZ researchers on coastal and ocean systems

The Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO) has granted Vidi funding of 800,000 euros each to three experienced NIOZ researchers. With these grants, they can develop their own, innovative research lines and they can each set up a research group over the next five years. The laureates are Dr Femke de Jong for the impact of melting ice on heat transport in the Atlantic Ocean, Dr. Rob Middag for the key role played by metals in the cycling of nutrients and Dr Tjisse van der Heide for managing and restoring coastal ecosystems with self-organizing plants.

From ice to deep ocean: where does the freshwater go?
Increasing amounts of meltwater from Greenland’s icecap and Arctic sea-ice may slow down the northward heat transport in the North Atlantic Ocean. This may change the climate in Europe. But where and how much meltwater enters the deep ocean is still unknown. The small scale processes at play are not yet resolved in climate models, resulting in a large uncertainty in the predicted impact. With her new group, Dr Femke de Jong of NIOZ Department of Ocean Systems Research will investigate the fate and impact of the meltwater using surface drifters that will be deployed from research vessels in the area around Greenland. 

Metals: key players with a bad reputation
Dr Rob Middag of NIOZ Department of Ocean Systems Research will look into the cycling of metals. Metals such as iron, zinc or copper are often regarded as toxic contaminants. However, these metals are at the same time essential nutrients for all life, including phytoplankton that form the base of the marine food web. Dr. Middag and his group will go to the gateway between the Arctic and Atlantic Ocean to unravel the cycling of these crucial bio-essential metals and how this will alter in our changing world. Such insight is needed to be able to predict the consequences of climate change and the melting of the Greenland ice sheet on the marine ecosystem in this region. And vice versa as there is an interactive effect between marine phytoplankton growth and our climate.

Building coastal landscapes with spatially organizing plants
Worldwide, vegetated coastal ecosystems and their services are declining. Reversing this trend is difficult because density- and patch size-dependent thresholds cause unpredictable losses and hamper (re-)establishment. With his new VIDI-funded group, Dr Tjisse van der Heide of NIOZ Coastal Systems Research and the University of Groningen will be investigating how plants organize their shoots to optimize patch formation; they will also develop novel management indicators and restoration techniques utilizing this organization capacity.

NWO Talent Scheme
Vidi is aimed at experienced researchers who have carried out successful research for a number of years after obtaining their PhDs. Together with Veni and Vici, Vidi is part of the NWO Talent Scheme. Researchers in the NWO Talent Scheme are free to submit their own subject for funding. NWO thus encourages curiosity-driven and innovative research. NWO selects researchers based on the quality of the researcher, the innovative character of the research, the expected scientific impact of the research proposal and the possibilities for knowledge use.

A total of 571 researchers submitted an admissible research project for funding during this Vidi funding round. Eighty-six (15%) of these have now received grants; three of them work at NIOZ.​​​​​​